پیس میکر یا باطری قلبی چیست؟

پیس میکر یا باطری قلبی چیست؟

دکتر مریم طهماسبی | بهترین متخصص قلب

باطری قلبی وسیله ای است که شامل یک ژنراتور و چند لید بر حسب ضرورت است. ژنراتور در زیر پوست قفسه سینه کاشته می‌شود ولید های آن از طریق ورید ساب کلاوین وارد حفره های قلب می شود.

موارد استفاده باطری قلبی

برخی افراد به دلیل بیماری گره سینوسی – دهلیزی و یا دهلیزی – بطنی ضربان های پایینی دارند. در این افراد، باطری قلبی به منظور ایجاد ضربان استفاده می شود.

برخی افراد به دلیل گرفتگی عروق قلب، نارسایی قلبی، بیماری های مادرزادی یا بیماری های ژنتیکی قلب در معرض آریتمی های خطرناک و مرگ قرار دارند. در این موارد، از باطری قلبی به عنوان دستگاه ایجاد کننده شوک جهت پیشگیری از مرگ ناگهانی استفاده می شود.

دَر ایـن موارد، دستگاه آریتمی را شناسایی کرده و بلافاصله شوک به قلب وارد می‌کند و بدینوسیله آریتمی سریعا برطرف شده و فرد از مرگ نجات پیدا می‌کند.

در نـارسایی شدید قلب که پاسخ مناسبی به دارو وجود ندارد، از باطری قلب به عنوان ابزاری جهت کمک به کارکرد انقباضی قلب استفاده می شود.

انواع باطری قلب

پیس میکر قلبی، یک ژنراتور یا مولد دارد که زیر پوست کار گذاشته می‌شود و همچنین لیدهایی دارد که از طریق ورید ساب کلاوین وارد حفره های سمت راست قلب می شوند.

گاهی باطری قلبی تنها یک لید دارد که این لید وارد بطن راست شده و در آنجا فیکس می شود. از این لید جهت تولید ضربان و گاهی جهت دادن شوک استفاده می شود. به این نوع باطری، باطری تک حفره ای می گویند.

باطری دوحفره ای شامل یک ژنراتور و دو لید می باشد. یکی از این لیدها داخل بطن راست و دیگری داخل دهلیز راست قرار می گیرند. از این نوع باطری هم جهت ایجاد ضربان و گاهی هم برای دادن شوک به قلب استفاده می شود.

باطری سه حفره ای یا CRT برای ایجاد ضربان همزمان در دو بطن به منظور افزایش کارکرد انقباضی قلب کاربرد دارد.

در این موارد، ۳ لید وجود دارد که یک لید داخل بطن راست، دیگری داخل دهلیز راست و سومی داخل سینوس کرونری قرار داده می شوند.

این نوع باطری، در نارسایی قلبی پیشرفته کار گذاشته می شود.

طریقه کار گذاشتن باطری قلبی

پیس میکر معمولاً در بخش آنژیوگرافی و تحت هدایت فلوروسکوپی با اشعه ایکس کار گذاشته می‌شود. این اقدام معمولا بدون بیهوشی و با بی حسی موضعی انجام می شود. ابتدا لیدها از طریق ورید ساب کلاوین وارد حفره های قلبی شده و سپس ژنراتور زیر پوست فرد در قفسه سینه جایگذاری می شود و در نهایت لیدها به ژنراتور وصل می شوند.

مراقبت های لازم برای کسانیکه باطری قلبی دارند :

تلفن همراه :

کسانی که باطری قلبی دارند، می توانند از تلفن همراه استفاده کنند. اما بهتر است که تلفن همراه حداقل ۱۵ سانتیمتر به دور از ژنراتور باطری نگه داشته شود. بهتر است که گوشی همراه هنگام مکالمه، دربرابر گوش مقابل ژنراتور نگه داشته شود. درضمن بهتر است که فرد گوشی همراه خود را در جیب پیراهن قرار ندهد.

دستگاه های امنیتی :

عبور فرد از دستگاه‌های امنیتی در فرودگاه بلامانع است و مشکلی برای باطری قلب ایجاد نمی‌کند، اگرچه ممکن است که زنگ دستگاه را به صدا درآورد. اما بهتر است که بیمار حتماً به پرسنل فرودگاه اطلاع دهد و آیدی باطری خود را به همراه داشته باشد.

اقدامات پزشکی :

لازم است که پزشک و دندانپزشک فرد از داشتن پیس میکر مطلع باشند، زیرا بعضی اقدامات خاص پزشکی مثل MRI، لیتوتریپسی با شوک برای شکستن سنگ کلیه، رادیاسیون برای درمان کانسر، الکتروکوتر برای کنترل خونریزی و همچنین دادن شوک قلبی ممکن است که مشکلاتی برای پیس میکر ایجاد کند.

عوارض تعبیه باطری قلبی :

عفونت : گاهی محل زخم دچار عفونت می شود. گاهی هم ممکن است که عفونت جدی تر خونی رخ دهد.

واکنش حساسیتی : ممکن است که فرد نسبت به ژنراتور کاشته شده زیر پوست حساسیت نشان دهد.

آسیب به عروق یا اعصاب در محله تعبیه ژنراتور : این عارضه می تواند منجر به خونریزی یا درد شود.

پنوموتوراکس یا هموتوراکس : گاهی به دنبال پیس گذاری، هوا یا خون دور پرده ریه تجمع پیدا کرده و منجر به درد قفسه سینه و تنگی نفس شود. این عارضه ممکن است که خطرناک یا کشنده باشد.

کلاپس ریه : گاهی پیس گذاری به دلایل مختلف منجر به روی هم خوابیدن قسمتی از بافت ریه می شود.

خونریزی : خونریزی می تواند به دنبال پیس گذاری رخ دهد.

مراقبت های بعد از تعبیه باطری قلب :

به مدت ۳ هفته دست نباید بالاتر از شانه نگهداشته شود.

به مدت ۱ ماه باید از بلند کردن وزنه بیش از ۵ کیلوگرم خودداری شود.

هرگونه غلایم غیر طبیعی مثل دردسینه، تنگی نفس، گیجی، تب و … باید فورا به پزشک اطلاع داده شود.

به مدت ۱ هفته، روزانه پانسمان محل زخم جراحی تعویض شود و قبل از تعویض پانسمان، دست ها به درستی شسته شده و روی زخم، گاز استریل گذاشته شود.

محل زخم باید همواره خشک نگه داشته شود.

بیمار باید به فواصل چند ماهه جهت آنالیز کار باطری به پزشک خود مراجعه کند.

بیمار باید همواره کارت شناسایی باطری خود را به همراه داشته باشد. مبنی بر داشتن آی سی دی را همواره به همراه داشته باشد.

تماس جنسی برای این فراد بلامانع است.

پیس میکر یا باطری قلبی چیست؟

دکتر مریم طهماسبی | instagram | بهترین متخصص واریس