داروهای خانواده ACEI
داروهایی مثل کاپتوپریل، انالاپریل و لیزینوپریل، از این دسته دارویی هستند.
این داروها از جذب آب و سدیم در کلیه ها جلوگیری کرده و همچنین با اثر گذاری روی عضلات دیواره عروق، باعث گشاد شدن عروق در بدن می شوند.
این خانواده دارویی، با این دو روش اصلی، باعث کاهش فشار خون در فرد مبتلا می شوند.
این داروها، از بهترین و اصلی ترین درمان های فشارخون هستند.
در ضمن در سایر موارد مثل سکته قلبی، نارسایی قلبی، نارسایی خفیف کلیوی و دفع پروتئین از کلیه ها موثرند.
این داروها باعث افزایش طول عمر فرد و کاهش عوارض قلبی و مغزی و کلیوی در این بیماران می شوند.
عوارض دارویی
کاهش شدید فشار خون بویژه در اوایل مصرف
نارسایی حاد کلیه بویژه در صورت وجود همزمان تنگی شریان کلیه دوطرفه
افزایش پتاسیم خون
سرفه خشک
واکنش های حساسیتی
افت شدید فشار خون بویژه در اوایل مصرف
گاهی این داروها بویژه در اوایل مصرف، باعث کاهش شدید فشارخون می شوند.
برای جلوگیری و یا درمان این عارضه می توان دارو را با دوز کمتر شروع کرد تا بیمار به آرامی به دارو عادت کند.
نارسایی حاد کلیه
گاهی در برخی افراد به دنبال شروع دارو، کراتینین خون فرد کمی بالا می رود.
اما در صورت وجود تنگی دوطرفه شریان های کلیه، فرد دچار نارسایی حاد کلیه شده و کراتینین به مقدا قابل توجهی بالا می رود.
بنابراین ۵-۳ روز بعد از شروع دارو، بهتر است که کراتینین فرد چک شود تا از عرم بروز این عارضه، اطمینان حاصل شود. البته افزایش کراتینین تا ۳۰ درصد ایرادی ندارد و قابل چشم پوشی است.
افزایش پتاسیم خون
افزایش پتاسیم خون، عاضه ای خطرناک و کشنده است که بویژه در افراد با درجاتی از نارسایی کلیه شایع تر است. لذا باید پتاسیم خون ۱ هفته بعد از شروع دارو چک شود.
سرفه خشک
۵-۲۰ درصد افراد به دنبال شروع مصرف این دسته دارویی، دچار سرفه خشک می شوند.
معمولا سرفه ۲-۱ هفته بعد از شروع مصرف دارو،شروع می شود، اما گاهی ممکن است که این علامت تا ۶ ماه بعد از شروع مصرف دارو، به تاخیر بیفتد.
> متخصص فشار خون در تهران – عوارض داروهای فشار خون – دکتر مریم طهماسبی <
خانمها معمولا بیشتر دچار این عارضه می شوند.
این عارضه معمولا ۷-۱ روز بعد از قطع دارو، بهبود می یابد، اما ممکن است که این بهبودی تا ۴ هفته بعد از قطع دارو نیز به تعویق بیفتد.
کم خونی
گاهی تولید ماده اریتروپویتین که ماده محرک خونسازی است، مختل می شود .
این عارضه بویژه در کسانیکه نارسایی کلیوی زمینه ای دارند، شایع تر است.
سایر عوارض کمتر شایع
راش و ضایعات پوستی
کهیر
اختلال چشایی
کم شدن گلبول های سفید
ریختن مو
حساسیت به آفتاب
مشکلات جنسی
این خانواده دارویی، معمولا منجر به اختلال جنسی نمی شود یا به ندرت این مشکل ایجاد می شود.
نکته مهم
این داروها در حاملگی مطلقا ممنوع می باشند ، چون باعث مشکلات کلیوی در جنین می شوند.
داروهای خانواده ARB
داروهای این خانواده دارویی، داروهایی مثل لوزارتان و والزارتان می باشند.
این داروها مثل داروهای گروه بالا، مانع بازجذب سدیم و آب از کلیه ها شده و همچنین باعث گشادی عروق می شود.
این خانواده دارویی، با مکانیسم های ذکر شده، باعث کاهش فشار خون می شوند.
این داروها مثل داروهای گروه بالا، از بهترین و اصلی ترین درمان های فشارخون هستند و در مواردی مثل سکته قلبی، نارسایی قلبی، نارسایی خفیف کلیوی و دفع پروتئین از کلیه ها نیز بکار می روند.
ای دسته ن دارویی نیز باعث افزایش طول عمر فرد و کاهش عوارض قلبی و مغزی و کلیوی در بیماران می شوند.
عوارض داروهای فشار خون
کاهش شدید فشار خون بویژه در اوایل مصرف
نارسایی حاد کلیه بویژه در صورت وجود همزمان تنگی شریان کلیه دوطرفه
افزایش پتاسیم خون
سرفه خشک ( این عارضه نسبت به داروهای گروه اول، شیوع بسیار کمتری دارد. )
نکته مهم
این داروها نیز در حاملگی مطلقا ممنوع می باشند، چون باعث مشکلات کلیوی در جنین می شوند.
داروهای خانواده بلوک کننده بتا
داروهای بتا بلوکر یا بلوک کننده گیرندهای بتا، داروهایی مثل پروپرانولول، آتنولول، متورال یا متوپرولول، کارودیلول، بیزوپرولول یا کنکور و .. می باشند.
این داروها باعث کاهش سطح آدرنالین می شوند و همچنین اثر آدرنالین روی قلب و گاهی عروق را بلوک می کنند.
این خانواده دارویی، با این مکانیسم ها، باعث کاهش فشارخون می شوند.
در حال حاضر، این داروها به عنوان داروهای قدم اول در درمان فشار خون بکار نمی روند، مگر اینکه بیمار به طور همزمان دچار مشکل دیگری نیز باشد که لازم شود از این خانواده دارویی، به عنوان داروی خط اول در درمان فشارخون استفاده شود.
این بیماری های همراه عبارتند از گرفتگی عروق قلب و سکته قلبی، نارسایی قلبی، تپش قلب وآریتمی قلبی، اضطراب، میگرن و ..
عوارض داروهای بتابلوکر
عوارض این داروها عبارتند از
کاهش ضربان قلب و انواع بلوک های قلبی
کاهش فشارخون
بدتر شدن نارسایی قلبی
تشدید علایم آسم
ضعف و خستگی
افسردگی
بی خوابی
پدیده رینود
مشکلات جنسی
افزایش وزن
افزایش خطر بروز دیابت غیر از داروهای خاص مثل کارودیلول
افزایش خطر بروز افت قند در افراد دیابتی.
نکته مهم
از عوارض شایعی که منجر به قطع دارو می شود می توان به افسردگی و بروز مشکلات جنسی اشاره کرد.
داروهای بلوک کننده کانال کلسیمی
این داروها، کانال های کلسیمی موجود روی سلولها را بلوک کرده و مانع ورود کلسیم به داخل سلول ها می شوند.
همه سلولهای عضلانی موجود در دیواره عروق، برای انقباض خود نیاز به کلسیم دارند. لذا با کاهش میزان کلسیم داخل این سلولها، انقباض سلولهای عضلانی عروق کاهش یافته و عروق خونی گشاد می شوند.
به دنبال گشاد شدن عروق خونی، فشارخون در فرد کاهش می یابد.
این داروها دو دسته اصلی هستند :
گروه اول گروهی هستند که اثر بیشتری روی گشادی عروق دارند، اما اثر کمتری روی کارکرد انقباضی قلب و هدایت الکتریکی قلب اعمال می کنند مثل آملودیپین، نیفدپین و ..
گروه دوم گروهی هستند که اثر کمتری روی گشادی عروق دارند اما اثر آنها روی کارکرد انقباضی قلب و سیستم الکتریکی قلب بیشتر است و باعث افت کارکرد انقباضی و کاهش ضربان قلب می شوند.
نمونه ای از این داروها عبارتند از دیلتیازم ، وراپامیل.
عوارض داروهای کلسیم بلاکر
عوارض دسته اول
داروهای گروه اول مثل آملودیپین عبارتند از سردرد، سبکی سر، گرگرفتگی، ورم پاها بویژه قوزک پاها و هایپرپلازی لثه.
ورم پاها
ورم در ۳۰-۲۰ درصد افراد رخ می دهد و به علت خروج مایع از داخل عروق و تجمع در بافت بینابینی سلولی است.
عوارض دسته دوم
کاهش ضربان قلب، بدتر شدن نارسایی قلبی و هایپرپلازی لثه.
دیورتیک های تیازیدی
داروهای دیورتیک یا مدر، از داروهای درمان کننده فشارخون بالا هستند.
مدرها، باعث دفع آب و نمک از کلیه ها شده و با کاهش حجم داخل عروقی و همچنین سدیم خون، منجر به کاهش فشارخون فرد می شوند.
دیورتیک های تیازیدی، یکی از انواع دیورتیک ها می باشند.
داروهای این خانواده، کانال سدیم – کلر در کلیه ها را بلوک کرده و باعث دفع سدیم و به دنبال آن، آب می شود.
عوارض دیورتیک های تیازیدی
کاهش سدیم خون
کاهش پتاسیم خون
افزایش کلسیم خون
کاهش منیزیم خون
افزایش خفیف قند خون
افزایش خفیف چربی خون
نقرس
عارضه پوستی حساس به آفتاب
داروهای بلوک کننده کانال آلفا
داروهای این خانواده، داروهایی مثل پرازوسین، ترازوسین و تامسولوسین می باشند.
گیرنده هایی روی عروق خونی وجود دارند که گیرنده های آلفا نام دارند و به ماده آدرنالین و نورآدرنالین حساس می باشند.
با تحریک این گیرنده ها بوسیله آدرنالین و نورآدرنالین، عروق منقبض شده و فشارخون در فرد بالا می رود.
بنابراین، با بلوک این گیرنده ها، فشار خون افت می کند.
این داروها در درمان بسیاری از بیماری ها بکار می روند.
این بیماری ها عبارتند از : فشارخون بالا، بزرگی خوش خیم پروستات، پدیده رینود، فئوکروموسایتوما و گاها مشکلات جنسی.
عوارض داروهای بلوک کننده گیرنده های آلفا
کاهش شدید فشار خون بویژه در اوایل مصرف
کاهش فشارخون وضعیتی ( سبکی سر و زمین خوردن و بیهوشی به دنبال ایستادن )
افزایش ضربان قلب بویژه به دنبال ایستادن
افزایش میزان ادرار و بی اختیاری ادراری
تجمع مایع و ورم بدن
ضعف و خستگی
افسردگی
ناتوانی جنسی
خشکی دهان
متخصص فشار خون در تهران – عوارض داروهای فشار خون – دکتر مریم طهماسبی <