تپش قلب (ضربان نابجای بطنی)
ضربان نابجای بطنی یا انقباض نابجای بطنی چیست؟
انقباضی یا ضربان نابجای بطنی، یک کسری ضربان های خارج از زمان و محل مناسب هستند.
در قلب نرمال، یک ضربان ساز اصلی در دهلیز راست قرار دارد که به گره سینوسی – دهلیزی معروف است.
این گره به فواصل معین، ضربان الکتریکی تولید می کند و سپس این جریان الکتریکی ابتدا در دهلیز ها منتشر شده و سپس از طریق گره دهلیزی – بطنی، وارد بطن ها می شود.
این جریان الکتریکی، بطن ها را تحریک کرده و منجر به انقباض آنها می شود.
اما گاهی ضربان به صورت غیر طبیعی در نقطهای غیر از گره سینوسی – دهلیزی و در فواصل بین ضربان های طبیعی قلب ایجاد می شود.
به این ضربان های غیرمعمول از نظر زمان و مکان، ضربان نابجا می گویند.
در صورتی که ضربان نابجا در دهلیزها اتفاق بیفتد، به آن ضربان نابجای دهلیزی و در صورتی که در بطن ها اتفاق بیفتد، به آن ضربان نابجای بطنی می گویند.
ما در این مبحث، به ضربان نابجای بطنی می پردازیم. ضربان های نابجای بطنی، بسیار شایع هستند و بر اساس هولتر ۲۴ ساعته، در ۸۰% افراد عادی جامعه دیده شده می شود.
شیوع این نوع ضربان ها، با افزایش سن بالا می رود.
> متخصص فشار خون در تهران – تپش قلب (ضربان نابجای بطنی) – دکتر مریم طهماسبی <
علایم ضربان نابجای بطنی
ضربان های نابجای بطنی، معمولاً علائمی ندارند. اما ممکن است که فرد علائم زیر را تجربه کند :
تپش قلب، احساس ضربان محکم، احساس جا افتادن ضربان، احساس لرزش، سبکی سر، بیهوشی.
علل ضربان نابجای بطنی
سیگار
کافئین
الکل
برخی داروهای خاص مجاز وغیر مجاز
اضطراب
مشکلات قلبی مثل گرفتگی عروق قلبی، نارسایی قلبی، مشکلات دریچه ای، مشکلات مادرزادی قلب، فشارخون بالا، برخی بیماری های ژنتیکی آریتموژن گاهی هم هیچ علت مشخصی برای ضربان های نابجای بطنی یافت نمی شود.
عوارض ضربان های نابجای بطنی
گاهی بیماران هرگز متوجه ضربان نابجای بطنی خود نمیشوند. اما درصورتیکه تعداد این ضربان ها زیاد باشد، ممکن است که علائمی برای بیمار ایجاد کند و بواسطه ایجاد علائم، برای بیمار مشکل ایجاد کند.
گاهی هم تعداد بالای این ضربان ها باعث ایجاد کاردیومیوپاتی و نارسایی قلب در دراز مدت می شود.
برخی موارد بویژه درصورتیکه این حالت در زمینه بیماریهای جدی قلبی باشد، ممکن است که زمینه ساز بروز آریتمی های جدی تر قلبی و مرگ ناگهانی شود.
تشخیص ضربان های نابجای بطنی
قدم اول در تشخیص، شرح حال و معاینه بیمار است. پزشک در معاینه، متوجه بی نظمی ضربان قلب میشود و تشخیص اولیه ضربانهای نابجای بطنی گذاشته میشود.
نوار قلب : نوار قلب، ابزاری بسیار مفید در تشخیص بسیاری از آریتمی های قلبی می باشد.
در نوار قلب، ضربان های نابجای بطنی که شکلی کاملاً متفاوت از ضربان های نرمال دارند، به خوبی قابل تشخیص است.
اما گاهی در برخی از افراد که فرکانس ضربان های نابجای بطنی پایین است، ممکن است که در معاینه و نوار قلب روتین، ضربان های نابجای بطنی دیده نشوند و در این موارد می توان از هولتر مانیتورینگ ۲۴ ساعته بهره برد.
هولتر مانیتورینگ ۲۴ ساعته : هولتر مانیتورینگ ۲۴ ساعته، دستگاهی است که برای ثبت نوار قلب ۲۴ ساعته بیمار استفاده میشود.
با استفاده از این ابزار، لیدهایی به سینه بیمار وصل شده و بیمار به فعالیتهای روزمره خود ادامه میدهد.
این دستگاه کل ضربانهای ۲۴ ساعته فرد را ذخیره کرده و بر اساس آن میتوان وجود یا عدم وجود ضربانهای نابجای بطنی و فرکانس آن را تشخیص داد.
تست ورزش : گاهی ضربان های نابجای بطنی هنگام فعالیت رخ می دهند.
تست ورزش ابزار مفیدی جهت بررسی وجود یا عدم وجود و فرکانس این آریتمی حین فعالیت است.
بعلاوه، درصورتیکه زمینه بروز این آریتمی، گرفتگی عروق قلب باشد، تست ورزش ابزار بسیار مفیدی جهت تشخیص گرفتگی عروق قلب می باشد.
اکوکاردیوگرافی : کسانی که ضربان نابجای بطنی دارند، باید از نظر وضعیت عضله قلب، عملکرد انقباضی قلب و وضعیت دریچه ها بررسی شوند.
اکثر موارد ضربان نابجای بطنی در زمینه قلب نرمال اتفاق میافتد، اما گاهی زمینه بروز ضربان های نابجای بطنی، مشکلات قلبی مثل مشکلات عضلانی قلب و نارسایی های قلبی، گرفتگی عروق قلبی و مشکلات دریچه ای است.
گاهی هم آریتمی با فرکانس بالا و به مدت طولانی، باعث ایجاد نارسایی قلبی در فرد می شود.
اکوکاردیوگرافی، ابزار بسیار مناسبی جهت بررسی وضعیت عضله قلب و کارکرد انقباضی قلب و همچنین دریچه های قلبی می باشد.
درمان ضربان های نابجای بطنی
درصورتیکه ضربان نابجای بطنی در زمینه قلب نرمال باشد، علائم جدی ایجاد نکند و باعث نارسایی قلب نشده باشد، نیاز به درمان خاصی ندارد.
اما در صورت بروز علائم و یا ایجاد نارسایی قلبی، فرد باید درمان شود.
در قدم اول، می توان از دارو استفاده کرد. داروهای خانواده بتا بلاکر، داروهای خانواده بلوک کننده کانال کلسیمی و یا داروهای آنتی آریتمیک در این موارد تجویز می شوند.
گاهی در موارد شدید و یا درمواردیکه فرد به درمان دارویی پاسخ ندهد، می توان از ابلیشن با رادیوفرکوئنسی استفاده کرد. در این روش، کانون آریتمی سوزانده شده و آریتمی از بین می رود.
درضمن، باید زمینههای بروز آریتمی نیز درمان شوند مثلاً : درمان گرفتگی عروق قلب، درمان مشکلات دریچه ای و درمان نارسایی قلبی.
گاهی آریتمی در زمینه مشکلات ژنتیکی ایجاد می شود و ریسک مرگ ناگهانی وجود دارد. در این شرایط ممکن است که نیاز به تعبیه ICD شود.
رضا
یکشنبه ۱۹ آذر ۲( 9 ماه پیش)
تعداد بازدید:
مشاهده پرسش
