آنژیوگرافی چیست و هدف از انجام آن چیست؟
آنژیوگرافی چیست؟ عروق خونرسان قلب، عروقی هستند که روی سطح قلب حرکت می کنند و مسئولیت خونرسانی به عضله قلب را بعهده دارند.
این خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی است که نیازهای تغذیه ای عضله قلب را مرتفع می کند. به این عروق، عروق کرونرمی گویند.
جهت بررسی تنگی یا انسداد عروق کرونر قلب، روشهای غیرتهاجمی متعدد و همچنین روشهای تهاجمی تری وجود دارند.
آنژیوگرافی از روشهای نسبتا تهاجمی تری است که عروق خونرسان قلب را بطور مستقیم و کامل بررسی می کند.
این روش دقیق ترین روش بررسی عروق قلب است و کامل ترین اطلاعات ممکن در مورد عروق قلب را در اختیار پزشک قرار می دهد.
در این روش یک کاتترکوچک ( لوله کوچکی که وسط آن سوراخ است ) داخل شریان فمورال پا و یا شریان رادیال دست می شود، سپس این کاتتر وارد شریان اصلی یا آئورت می شود و در نهایت به سمت قلب هدایت می شود.
در ابتدای شریان آئورت، کاتتر در ابتدای لومن یا ورودی رگ های کرونر قرار می گیرد. رگ های کرونر از ابتدای شریان آئورت جدا می شوند.
زمانیکه کاتتر در ابتدای رگ کرونر قرار گرفت، از طریق سوراخ وسط آن، ماده حاجب یا ماده رنگی به داخل رگ تزریق می شود.
سپس تصویربرداری رادیوگرافیک با اشعه ایکس بطور همزمان انجام می شود.
ماده حاجب رنگی درون رگ ها، کل عروق کرونر وهرگونه تنگی یا گشادی در عروق را به طور دقیق نشان می دهد.
دکتر مریم طهماسبی | بهترین متخصص فشار خون | بهترین متخصص واریس
آنژیوگرافی به طور روتین از کشاله ران و از طریق شریان فمورال انجام می شود.
در حال حاضر امکان انجام آنژیوگرافی از دست و از طریق شریان رادیال نیز ممکن است.
آنژیوگرافی از طریق دست، روند اقدام وبستری را برای بیمار تسهیل می کند و بیمار پروسه آنژیوگرافی را راحت تر طی می کند.
آنژیوگرافی چه زمانی باید انجام شود؟
آنژیـوگرافی باید زمانی انجام شود که بیمار علایمی دال بر انسداد عروق کرونر خونرسان قلب دارد.
در بیمارانی که درد قفسه سینه یا تنگی نفس بویژه درهنگام فعالیت دارند و علاوه بر آن، زمانیکه تست غیرتهاجمی آنها ( تست ورزش، اسکن هسته ای قلب، سی تی آنژیوگرافی قلب ) به نفع گرفتگی عروق باشد، باید آنژیوگرافی انجام شود.
بعلاوه بیمارانی که دچار سکته قلبی شده اند نیز باید آنژیوگرافی شوند. در موارد کاهش عملکرد عضلانی قلب یا نارسایی قلبی بدون علت مشخص نیز آنژیوگرافی جهت بررسی عروق قلب ضرورت دارد، زیرا مهم ترین علت کاهش عملکرد عضلانی قلب و نارسایی قلب، انسداد عروق خونرسان قلب است.
آنژیوگرافی صرفا جنبه تشخیصی دارد و با آنژیوگرافی رگ باز نمی شود.
اما می توان طی پروسه آنژیوگرافی رگ قلب را بالون زد و یا در محل تنگی، استنت کار گذاشت.
عوارض آنژیـوگرافی
آنژیو گرافی روشی نسبتآ تهاجمی می باشد که لذا می تواند با عوارضی همراه باشد، لذا باید به دقت و تنها در مواقع ضروری و همانطور که قبلآ ذکر شد، در افرادیکه احتمال بالا برای گرفتگی عروق دارند، انجام شود.
عوارض آنژیو گرافی با رعایت نکات لازم تکنیکال به حداقل می رسد.در آنژیوگرافی، بیمار بیهوش نمی شود. معمولا بیمار در همان روز آنژیوگرافی یا فردای آن قابل ترخیص است.
- عمده ترین عوارض آنژیوگرافی عبارتند از حساسیت دارویی، خونریزی، آسیب کلیوی و سکته مغزی.
- در هنگام تزریق ماده حاجب ممکن است که بیمار احساس گرگرفتگی یا داغی بکند. این حالت به سرعت و خودبخود برطرف می شود و نگران کننده نمی باشد.
- درد و کبودی ناحیه آنژیـوگرافی تا چند روز طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما در صورت درد شدید، گسترش و زیاد شدن کبودی و یا برجستگی باید فورا به پزشک اطلاع داده شود.
آمادگی قبل از آنژیوگرافی
- بهتر است بیمار حداقل ۶ ساعت قبل از آنژیوگرافی ناشتا باشد و چیزی غیر از اب مصرف نکند.
- بیمار باید شب قبل از آنژیوگرافی استحمام کند و کشاله ران دوطرف و ناحیه تناسلی را شیو کند.
- سابقه حساسیت دارویی یا مصرف آنتی هیستامین یا کورتون حتما باید به پزشک اطلاع داده شود.
- مصرف داروها باید با پزشک چک شود. اکثر داروها باید مثل قبل مصرف شوند. مصرف دارو های پایین آورنده قند مثل مت فورمین و انسولین و یا داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین، ریواروکسابان و .. باید به پزشک اطلاع داده شوند، زیرا این داروها در اکثر موارد باید قطع شوند.
- آنژیو گرافی نیاز به بیهوشی ندارد و با بی حسی موضعی انجام می شود.
مراقبت بعد از آنژیـوگرافی
- بعد از اتمام آنژیو گرافی، کاتتری که از خلال آن تزریق انجام شده است، از کشاله ران یا مچ دست خارج شده و محل آنژیوگرافی با کیسه شن تحت فشار قرار می گیرد.
- بیمار باید تا چند ساعت از بلند شدن اجتناب نمایید تا احتمال خونریزی کاهش یابد.
- به بیمار توصیه می شود تا چند روز از فعالیت شدید و برداشتن اجسام سنگین و رانندگی اجتناب نماید.
- درد و کبودی ناحیه تا چند روز طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما در صورت درد شدید، گسترش و زیاد شدن کبودی و یا برجستگی باید فورا به پزشک اطلاع داده شود.
- در کسانیکه آنژیوگرافی از طریق دست انجام داده اند بای تا ۴۸ ساعت از خم کردن مچ، نوشتن و تایپ کردن، رانندگی، بلند کردن و یا کشیدن و هل دادن اجسام سنگین و هر گونه کار با مچ دست اجتناب کنند. در ضمن بهتر است تا یک هفته شنا نکنند.
ما را در شبکه اجتماعی اینستاگرام دنبال کنید.