سکته قلبی چیست ؟

سکته قلبی

سکته قلبی چیست و چه علایمی دارد؟

سکتـه قلبی یا حمله قلبی، همان انفارکتوس میوکارد است.

سکته قلبی به معنی آسیب و مرگ سلول های عضلانی قلب دراثر توقف شدید یا کامل جریان خون عروق خونرسان قلب می باشد.

انسداد شدید عروق کرونر ( عروق خونرسان قلب )، در اثر روند آترواسکلروز طی سالیان متمادی ایجاد می شود، اما این انسداد می تواند در اثر تشکیل لخته بطور ناگهانی شدید تر هم بشود.

توقف کامل جریان خون، به دنبال انسداد ناگهانی شریان های کرونر در اثر تشکیل ناگهانی لخته بر روی یک انسداد قبلی رخ می دهد.

در برخی افراد، طی سالیان متمادی، پلاک های انسدادی در عروق خونرسان قلب ایجاد می شود.

در صورت تشکیل لخته خون بر روی این پلاک های انسدادی، رگ قلب به طور حاد و به صورت کامل یا تقریبا کامل بسته می شود.

به دنبال بسته شدن رگ، جریان خون عضله قلب کاهش چشمگیر پیدا کرده و یا کاملا متوقف می شود. با قطع خونرسانی و اکسیژن رسانی قلب، سلولهای عضلانی قلب آسیب دیده و نهایتا بطور کامل یا نسبی از بین می روند.

آترواسکلروز چیست؟

روند آترواسکلروز، روند تشکیل پلاک های انسدادی در دیواره عروق است. این پلاک ها جریان خون را در عروق کاهش می دهند. این پلاک ها از چربی، سلولهای التهابی و کلسیم تشکیل شده اند.

علایم سکتـه قلبی

علامت اصلی سکتـه قلبی، درد قفسه سینه می باشد.

گاهی هم بیمار به جای درد، احساس سوزش، احساس سنگینی و یا فشار را روی قفسه سینه خود احساس می کند و یا گاهی احساس خفگی می کند.

بیمار دچار سکتـه قلبی، گاهی درد را در ناحیه اپیگاستر یا معده احساس می کند.

لذا گاهی سکتـه قلبی به دلیل اشتباه شدن با مشکل گوارشی تشخیص داده نمی شود. درد می تواند به پشت، بازوها و یا فک نیز تیر بکشد.

متخصص قلب و عروق | دکتر مریم طهماسبی | بهترین متخصص قلب

برخی گروه ها مثل سالمندان، بانوان و افراد مبتلا به دیابت ممکن است که درد را تجربه نکنند و هنگام سکتـه قلبی، علایم غیراختصاصی داشته باشند.

علایم هشداردهنده سکتـه قلبی

گاهی بیماران قبل از بروز سکته، یک سری علایم هشداردهنده دارند که باید حتمآ به آنها توجه شود و فرد باید به پزشک مراجعه کند.

در صورتیکه فرد، هنگام فعالیت دچاردرد قفسه سینه یا تنگی نفس شود و این علایم با استراحت بهتر شوند، باید فورآ به پزشک مراجعه کند، زیرا این علایم می تواند نشانه انسداد عروق کرونر قلب باشد و در صورتیکه تشخیص داده نشود و درمان مناسب انجام نگیرد، ممکن است که فرد نهایتآ دچار سکتـه قلبی شود.

گاهی بیمار قبل از بروز سکته احساس ضعف، بی حالی، سرگیجه و … را تجربه می کند.

علایم همراه سکتـه قلبی

علایم همراه سکته قلبی، لزوما همیشمه رخ نمی دهند و ندرتا تنها علامت سکتـه قلبی هستند. این علایم عبارتند از : تهوع، استفراغ، تعریق، سرگیجه، تپش قلب، ضعف و بیحالی، تنگی نفس، درد شکم و…..

عوامل خطر برای سکتـه قلبی

برخی عوامل باعث افزایش بروز انسداد عروق کرونر قلب و سکته قلبی می شوند.

این عوامل عبارتند از : افزایش سن، جنس مذکر، سیگار، دیابت، افزایش فشارخون، افزایش چربی خون و سابقه فامیلی بیماری های قلبی عروقی.

سکته  قلبی خفیف

گاهی برخی افراد خوش شانس هستند و دچار سکتـه قلبی می شوند، اما علایم شدید را تجربه نمی کنند و یا دچار عوارض جدی سکته قلبی نمی‌شوند، به عبارتی دچار سکتـه قلبی خفیف می شوند.

باید توجه داشت که درواقع این عبارت اکثرا ما را به اشتباه می اندازد. دو نوع سکته قلبی وجو دارد.

• NonSTMI : در این نوع سکته، شریان خونرسان به شدت تنگ است، اما با اینحال کاملا مسدود نمی باشد. در اصطلاح، به این نوع سکته، سکتـه قلبی خفیف می گویند. گاها در این نوع از سکته، علایم خفیف تر و عوارض مثل آسیب به عضله قلب کمتر است. اما باید توجه داشت که این نکته همیشگی نیست و گاها حتی علایم شدیدتر و عوارض جدی تری رخ می دهد، چراکه این نوع سکته معمولا با درگیری گسترده همه عروق قلب همراه است. حتی گاهی در این نوع سکته، آسیب قلبی به دلیل درگیری وسیع و گسترده عروقی، از قبل از بروز سکته وجود داشته است و گاهی حتی از قبل افت پمپاژ قلبی رخ داده است.
• STEMI : در این نوع سکته، در اثر بروز لخته روی پلاک آترواسکلروز موجود، عروق قلب بطور ناگهانی و کامل بسته می شود و این نوع سکاه معمولا علایمی پرسروصدا دارد.

پس بنابراین اگرچه در سکته مصطلح به سکته قلبی خفیف، اکثرا علایم کمتر است و مقدار آنزیم قلبی رها شده کمتر است، اما نمی توان سرنوشت نهایی بیمار را صرفاً بر اساس شدت علائم و نوع سکته قلبی تعیین کرد. بنابراین سکتـه قلبی خفیف نیز باید کاملا جدی تلقی و درمان شود. زیرا می تواند با درگیری وسیع و گسترده عروق قلب و عوارض جدی مثل نارسایی قلبی، آریتمی های کشنده و حتی مرگ همراه باشد.

سکته قلبی بیصدا

گاهی به ندرت، سکته قلبی هیچ علامتی ندارد و یا علائمی غیر از علائم شناخته شده دارد. این حالت بیشتر در زنان، افراد مسن، مبتلایان به دیابت و کسانیکه مواد مخدر مصرف می کنند، رخ می دهد.

سکته قلبی در جوانان

در حال حاضر سن بروز سکته قلبی به دلایل گوناگون در جوانان افزایش پیدا کرده است. بنابراین جوانان نیز باید علائم این سکته را بشناسند و آن را جدی بگیرند.

علل سکته قلبی در جوانان

آترواسکلروز عروق کرونر به دلیل افزایش فاکتورهای خطر ( دیابت، چاقی، کاهش فعالیت فیزیکی، افزایش فشارخون، افزایش چربی خون، مصرف سیگار) ناشی از تغییر سبک زندگی

سابقه خانوادگی آترواسکلروز و سکته

ابنورمالیتی های مادرزادی عروق کرونر

تشکیل لخته در نقاط دیگر و مهاجرت این لخته به عروق کرونر

افزایش انعقادپذیری به دلایل ارثی و اکتسابی

واسکولیت ها یا التهاب های عروقی

سوء مصرف دارو ها مثل کوکائین، آمفتامین، هروئین و…

اقدامات لازم در هنگام سکتـه قلبی

در صورت بروز درد سینه، فرد یا اطرافیان فرد باید فورآ با اورژانس تماس بگیرند و بیمار بلافاصله به نزدیک ترین بیمارستان منتقل شود.

در صورتیکه قرص زیرزبانی در دسترس باشد، باید حتما از آن استفاده کرد. مصرف ۳ عدد قرص زیرزبانی با فاصله ۵ دقیقه، در صورتیکه فشار بیمار پایین نباشد، مجاز است.

تشخیص سکته قلبی

برای تشخیص سکته در قدم اول بعد از گرفتن شرح حال و معاینه، باید نوار قلب از بیمار گرفته شود. در سکته قلبی حاد، تغییرات در نوار قلب بسیار کمک کننده است.

درمان سکتـه قلبی

در سکته حاد، بر حسب نوع سکته، باید برای بیمار یا داروی لیز کننده لخته تجویز شود و یا بیمار به طور اورژانس آنژیوگرافی شود و رگ بسته باز شود یا بعبارتی آنژیوپلاستی شود.

در ضمن داروهایی مثل آسپرین، پلاویکس، استاتین، داروهای خانواده نیترات، داروهای خانواده بتابلوکر و داروهای ضدانعقاد هم باید در مرحله حاد تجویز شوند.

عوارض سکتـه قلبی

این نوع سکته عوارض الکتریکی و مکانیکی متععدی دارد که مفصل است.

عوارض مهم سکته عبارتند از آریتمی های قلبی که گاهی کشنده اند و گاهی نیازمند تعبیه باطری قلبی می باشند، آسیب دریچه میترال و نارسایی حاد و شدید دریچه میترال، آسیب بافت عضلانی قلب و سوراخ شدن سپتوم بین بطنی و یا پاره شدن قلب و از همه مهمتر افت کارکرد انقباضی قلب و نارسایی قلبی.

آیا نوار قلب نرمال رد کننده انسداد عروق قلب است؟

گاهی بیمار انسداد عروق قلبی دارد، اما دچار سکتـه قلبی نشده است.

در این موارد ممکن است که نوار قلب نرمال باشد و برای تشخیص باید از تست های تکمیلی مثل تست ورزش، اسکن هسته ای قلب و یا سی تی آنژیوگرافی بهره برد.

در صورتیکه این تست ها غیر طبیعی شوند، بیمار باید به منظور تشخیص محل و میزان دقیق و همچنین تعیین روند درمان آنژیوگرافی شود.

نکته مهم

در نهایت، تشخیص صحیح و به موقع و درمان صحیح و زودهنگام انسداد عروق قلب و سکته قلبی، میزان ناتوانی و مرگ و میر را در افراد به شدت کاهش می دهد و نتایج سودمند زیادی برای بیمار دارد.

دکتر مریم طهماسبی | بهترین متخصص فشار خون | بهترین متخصص واریس – متخصص قلب و عروق