استاتین

استاتین ها داروی کاهنده چربی

داروهای خانواده استاتین، برای کاهش کلسترول تجویز می شوند. این داروها ریسک حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش می‌دهند. اکثراً این داروها بسیار موثر و ایمن هستند، اما گاهی عوارضی مثل درد و مشکلات عضلانی، مشکلات گوارشی، عوارض مغزی و گاهی آسیب کبدی ایجاد می‌کنند.

انواع استاتین ها

انواع این نوع دارو مثل آتورواستاتین، لووستاتین، رزوواستاتین، سیمواستاتین و غیره.

اثر استاتین ها

افزایش کلسترول و LDL، ریسک حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد. استاتین ها، ماده‌ای که کبد برای کلسترول نیاز دارد را بلوک می‌کند و باعث می‌شود که کلسترول توسط کبد از سطح خون برداشته شود.

درد و آسیب عضلانی

یکی از عوارض شایع مصرف استاتین ها، درد عضلانی است. گاهی آسیب عضلانی با درد یا احساس ضعف و خستگی احساس می‌شود. درد می‌تواند تنها یک احساس ناراحتی خفیف باشد و یا می‌تواند بسیار شدید بوده و فعالیت فیزیکی روزانه را مختل کند.

ریسک واقعی ایجاد درد عضلانی، حدود ۵ درصد یا کمتر است.

گاهی به ندرت رابدومیولیز ایجاد می‌شود. رابدومیولیز آسیب شدید و تخریب و لیز سلول‌های عضلانی است. این حالت باعث درد شدید عضلانی، آسیب کبدی، آسیب و نارسایی کلیوی و گاهی مرگ می شود. ریسک این عوارض جدی بسیار کم است.

آسیب کبدی :

گاهی مصرف استاتین باعث افزایش آنزیم های کبدی می‌شود. اگر افزایش خفیف باشد، می توان دارو را ادامه داد. اما در موارد شدید، باید دارو را قطع کرد یا دوز دارو را کاهش داد و یا می توان استاتین دیگری را امتحان کرد.

اگرچه مشکلات کبدی نادر هستند، اما پزشک باید قبل از شروع مصرف دارو و مدت کوتاهی بعد از شروع مصرف استاتین، آنزیم های کبدی را چک کند. سپس نیاز به چک روتین آنزیم های کبدی نیست، مگر اینکه بیمار دچار علائم شود. در صورت بروز ضعف و خستگی، از دست دادن اشتها، درد شکم، ادرار تیره و یا پوست و اسکلرای زرد، بیمار باید مجدداً از نظر وضعیت کبدی بررسی شود.

افزایش ریسک دیابت تیپ ۲

گاهی به دنبال مصرف استاتین ها، سطح خون بالا می رود و گاهی دیابت تیپ ۲ بروز می کند. ریسک افزایش قند خون و بروز دیابت کم است، اما به هر حال بیمار باید از نظر این وضعیت تحت نظر باشد. معمولاً سطح قند خون در افرادی بالا می رود که سطح اولیه قند خون در آنها کمی بالا است. استاتین ها از بروز حمله قلبی در افراد دیابتی جلوگیری می کنند، بنابراین افزایش خفیف قند خون در این افراد معمولاً ریسک زیادی برای بیمار ایجاد نمی کند. در کل، سود مصرف استاتین ها به ریسک و خطر خفیف ایجاد دیابت می ارزد.

عوارض مغزی

گاهی مصرف استاتین، باعث از دست رفتن حافظه و گیجی می شود که با قطع مصرف دارو برطرف می شود.

افراد در معرض خطر

ریسک بروز عوارض استاتین در برخی افراد بیشتر است. این افراد عبارتند از :

مصرف چند داروی کاهنده چربی

جنس مونث

وزن پایین

سن بیشتر از ۸۰ سال

بیماری زمینه ی کبدی یا کلیوی

مصرف الکل

کم کاری تیروئی

بیماری های عضلانی

مصرف داروهای ضد HIV

مصرف برخی داروهای آنتی بیوتیک و ضد قارچ مثل کلاریترومایسین و ایتراکونازل

مصرف برخی داروهای سرکوب کننده ایمنی مثل سیکلوسپورین

برطرف کردن عوارض

قطع مصرف موقت دارو

مصرف یک استاتین دیگر : گاهی یک استاتین باعث ایجاد عوارض شده، اما داروی دیگر این خانواده، ممکن است این عوارض را ایجاد نکند.

تغییر دوز دارو : کاهش دوز دارو می‌تواند باعث کاهش عوارض دارویی شود. می توان دارو را یک روز در میان مصرف کرد.