اسکن هسته ای قلب

اسکن هسته ای قلب چیست و به چه منظور استفاده می شود؟

اسکن هسته ای قلب: عروق خونرسان قلب، عروقی هستند که روی سطح قلب حرکت می کنند و به عضله قلب خونرسانی می کنند و تغذیه عضله قلب را به عهده دارند.
به این عروق، عروق کرونرمی گویند.

در صورتیکه عروق کرونر یا عروق خونرسان قلب دچار تنگی یا انسداد شوند، باعث ایجاد علایمی می شوند که این علایم باید جدی گرفته شوند. این علایم عبارتند از درد قفسه سینه بویژه هنگام فعالیت، تنگی نفس بویژه هنگام فعالیت و یا خستگی بویژه هنگام فعالیت.

جهت بررسی تنگی یا انسداد عروق کرونر قلب روشهای غیرتهاجمی متعددی وجود دارد که یکی از این روشها، اسکن پرفیوژن هسته ای قلب می باشد.

در اسکن هسته ای، بطورغیر مستقیم میزان خونرسانی درهر قسمت عضله قلب به صورت تصویری مشخص و نمایش داده می شود.

اسکن پرفیوژن قلب | دکتر مریم طهماسبی | بهترین متخصص قلب

متد انجام اسکن هسته ای قلب

اسکن قلب معمولا در دو مرحله و در دو روز متفاوت انجام می شود، اما گاهی هر دو مرحله در یک روز انجام می شود.

این دو مرحله شامل مرحله استراحت عضله قلب و مرحله استرس یا فعالیت عضله قلب است.

در این دو مرحله، میزان خونرسانی عضله قلب بررسی می شوند. در یک فرد عادی، خونرسانی عضله قلب در مرحله استراحت و فعالیت با هم تفاوت ندارد.

البته خونرسانی به عضله قلب با افزایش فعالیت، افزایش می یابد تا نیازهای تغذیه ای عضله در زمان فعالیت تامین شود. اما اگر کسی دچار تنگی عروق خونرسان قلب باشد، میزان خونرسانی عضله قلب در مرحله فعالیت یا استرس به میزان کافی افزایش نمی یابد و این اختلال و کاهش خونرسانی به صورت تصویری نشان داده می شود.

روش انجام به این صورت است که در مرحله استراحت به بیمار مقدار اندکی از ماده رادیو اکتیو بی خطر تکنسیوم یا تالیوم تزریق می شود.

این ماده از طریق عروق خونرسان در داخل عضله قلب پخش می شود. میزان انتشار ماده هسته ای در هر منطقه از عضله قلب متناسب با میزان خونرسانی در آن منطقه قلب می باشد.

در این مرحله تصویربرداری از بیمار انجام می شود. سپس در مرحله فعالیت، بیمار تست ورزش انجام می دهد و یا در صورتیکه امکان تست ورزش برای بیمار وجود نداشته باشد، استرس به وسیله داروی دی پیریدامول بطور مصنوعی برای عضله قلب فرد ایجاد می شود و سپس مجددا ماده رادیواکتیو تزریق می شود.

سپس با تصویربرداری مجدد، خونرسانی عضله قلب بررسی می شود. در موارد تنگی یا انسداد رگ خونرسان، میزان توزیع ماده رادیواکتیو در عضله قلب کاهش می یابد. با مقایسه این دو تصویر می توان انسداد عروق قلب را بر اساس کاهش خونرسانی منطقه ای و میزان کاهش در مرحله استرس تشخیص داد.

آمادگی بیمار

• حتما باید فرد همراه داشته باشد.
• لازم است که بیمار شب قبل از مراجعه استحمام کند.
• آقایان باید موهای سینه خود را بتراشند.
• بیمار باید کلیه مدارک پزشکی خود شامل نوار قلب، اکو، اسکن و آنژیوگرافی قبلی و .. را به همراه داشته باشد.
• بیمار بهتر است که هنگام مراجعه یک پاکت شیر یا خامه همراه داشته باشید
• بهتر است بیمار پیراهن جلو باز دکمه دار بپوشد.
• بهتر است که بیمار ۶-۴ ساعت قبل از اسکن ناشتا باشد.
• لازم است که یک سری داروها قبل از اسکن قطع شوند. داروهای خانواده بتابلوکر مثل پروپرانولول، آتنولول، متورال یا متوهگزال، کارودیلول، بیزوپرولول یا کونکور باید از ۷۲-۴۸ ساعت قبل قطع شوند. داروهای خانواده بلوکر کانال های کلسیمی مثل وراپامیل، دیلتیازم و آملودیپین باید از حدود ۴۸-۲۴ ساعت قبل قطع شوند و داروهای نیتروکانتین و ایزوسورباید باید از ۲۴ ساعت قبل قطع شوند.
• کسانیکه قرار است به صورت دارویی تحت استرس قرار بگیرند یعنی کسانیکه نمی توانند تست ورزش انجام دهند، بهتر است که از ۲۴ ساعت قبل از تئوفیلین و آمینوفیلین که در بیماران با مشکلات تنفسی استفاده می شوند، پرهیز کنند و از حدود ۱۲ ساعت قبل از مراجعه، چای و کافئین مصرف نکنند.

عوارض اسکن هسته ای قلب

معمولا اسکن هسته ای در صورتیکه با ملاحظات لازم انجام شود، بی خطر است.

ماده رادیواکتیو بکاررفته، کاملا بی خطر است و صرفا به عنوان ردیاب استفاده می شود.

گاهی حساسیت به ماده دی پیریدامول رخ می دهد که باعث گرگرفتگی و سردرد می شود که بلافاصله با تزریق آمینوفیلین قابل برگشت است.

اسکن هسته ای در خانم های باردار ممنوع است.

در دوران شیردهی، اسکن هسته ای بلامانع است، اما لازم است که تا ۱۸ ساعت بعد از اسکن هسته ای، شیردهی انجام نشود.

بهتر است کسانیکه اسکن هسته ای انجام داده اند تا ۲۴ ساعت اول از مواجهه با خانم های باردار و کودکان کمتر از ۲ سال پرهیز کنند. در مورد سایر افراد حفظ فاصله ۲ متری طی ۲۴ ساعت اول مناسب و منطقی است.

سوالات، پیشنهادات و انتقادات خود را از طریق واتس آپ مطرح کنید. ۰۹۰۳۲۱۰۲۶۶۶

اسکن پرفیوژن قلب | دکتر مریم طهماسبی | بهترین متخصص قلب