بزرگی (هایپرپلازی)خوش خیم پروستات

بزرگی (هایپرپلازی)خوش خیم پروستات

در بیماری هایپرپلازی ، غده پروستات در مردان و با افزایش سن، بزرگ می شود. غده پروستات بزرگ شده، باعث ایجاد علائم ادراری ناخوشایند مثل قطع جریان ادرار از مثانه و یا مشکلات مجاری ادراری و کلیه می شود. درمانهای موثر متعددی برای این بیماری وجود دارند مثل درمان دارویی، درمان های کم تهاجمی و یا در نهایت جراحی.

علائم بزرگی خوش خیم پروستات

شدت علائم در بزرگی خوش خیم پروستات ( هایپرپلازی ) متفاوت است و اما علائم معمولاً طی زمان بدتر می‌شوند.

علائم شایع :

تکرر ادرار، اضطرار در ادرار، مشکل در شروع ادرار، کاهش میزان و جریان ادرار، قطره قطره شدن ادرار، تخلیه نشدن کامل مثانه.

علایم کمتر شایع :

عفونت دستگاه ادراری، عدم توانایی در ادرار کردن و احتباس ادراری، دیده شدن خون در ادرار.

سایز پروستات دقیقاً با شدت علائم مرتبط نمی باشد. گاهی برخی افراد با افزایش خفیف سایز پروستات، علائم شدید دارند و یا برعکس، یعنی علیرغم سایز بسیار بزرگ پروستات، بیمار علائم کمتری را تجربه می‌کند.

گاهی در زمینه بزرگی خوش خیم پروستات ( هایپرپلازی ) مشکلات دیگری ایجاد می‌شوند که باعث بروز علائم می‌شوند. این مشکلات عبارتند از عفونت مجاری ادراری، التهاب پروستات یا پروستاتیت، تنگی مجاری ادراری، سنگ کلیه یا مثانه، ایجاد مشکل در اعصاب کنترل کننده مثانه، سرطان پروستات یا مثانه.

علل بزرگی خوش خیم پروستات

غده پروستات درست زیر محل مثانه قرار دارد و مجرایی که ادرار را از مثانه تخلیه می‌کند، از مرکز پروستات می گذرد. زمانی که غده پروستات بزرگ شود، باعث فشار روی این مجرا و توقف جریان ادرار می شود.

افزایش سن : بزرگی غده پروستات ( هایپرپلازی ) به ندرت در مردان کمتر از ۴۰ سال باعث ایجاد علائم می‌شود و افزایش سن باعث افزایش سایز پروستات می‌شود. یک سوم مردان علائم متوسط تا شدید را تا سن ۶۰ سالگی و نیمی از مردان تا سن ۸۰ سالگی تجربه می کنند.

سابقه خانوادگی : در صورتیکه پدر یا برادر بیمار مشکلات پروستات داشته باشد، فرد با احتمال بیشتری دچار این بیماری می شود.

دیابت و بیماری های قلبی عروقی : مطالعات نشان داده اند که دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی و استفاده از داروهای خانواده بتابلوکر ریسک بروز این بیماری را افزایش می دهد.

روش زندگی : چاقی ریسک بروز این بیماری را بالا برده و ورزش ریسک بروز آن را کم می کند.

عوارض

احتباس ادراری : احتباس ادراری به معنی توقف ناگهانی و کامل جریان ادرار است و فرد جهت تخلیه ادرار، نیاز به تعبیه سوند دارد و گاهی به ندرت جراحی ضرورت می یابد.

عفونت ادراری : عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه، ریسک عفونت مجاری ادراری را افزایش می دهد. در صورتیکه عفونت به کرات رخ دهد، فرد ممکن است که به جراحی نیاز پیدا کند.

آسیب مثانه : گاهی به تدریج عضلات دیواره مثانه کشیده و ضعیف می شوند و در نتیجه قدرت انقباضی آنها کاهش یافته و تخلیه کامل مثانه حتی مشکل تر خواهد شد.

آسیب کلیه : افزایش فشار داخل مثانه ناشی از احتباس ادرار، باعث برگشت ادرار به عقب و آسیب کلیه ها می شود. گاهی عفونت مثانه نیز در نهایت منجر به عفونت کلیه ها می شود.

تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات

معاینه از طریق مقعد : با معاینه از طریق مقعد، می توان پروستات را لمس کرد و سایز و وضعیت آن را بررسی کرد.

تست میزان جریان ادرار : گاهی با روش مکانیکی، قدرت و میزان جریان ادرار بررسی می‌شود.

بررسی حجم باقیمانده مثانه بعد از ادرار : با انجام این تست، می توان مشخص کرد که آیا فرد قادر به تخلیه کامل ادرار خود می باشد یا خیر. این تست توسط سونوگرافی و یا توسط کاتتری که بعد از ادرار کردن، داخل مثانه نوارد می شود، انجام می‌شود.

سونوگرافی : سونوگرافی در واقع روش تصویربرداری از طریق صوت است که می‌تواند اندازه و وضعیت پروستات را برای ما تعیین کند. گاهی برای افزایش دقت تشخیص، سونوگرافی از طریق مقعد انجام می شود. در این روش، پروب سونوگرافی وارد رکتوم شده و از این طریق پروستات بررسی می شود.

بیوپسی یا نمونه برداری : در موارد مشکوک به سرطان پروستات، بیوپسی از بافت پروستات انجام می شود و بررسی پاتولوژیک می شود.

درمان بزرگی خوش خیم پروستات

تنوع زیادی در امکانات درمانی وجود دارد مثل دارو درمانی، درمان های کم تهاجمی و جراحی.

بهترین روش درمان، به فاکتورهای متعددی بستگی دارد مثل سایز پروستات، سن بیمار، وضعیت کلی سلامت بیمار و میزان و شدت علائم.

داروها : داروها شایع ترین روش های درمانی هستند که در بزرگی خوش خیم پروستات به کار گرفته می‌شوند. داروها معمولاً در موارد خفیف یا متوسط بیماری تجویز می‌شوند. این داروها عبارتند از

آلفا بلوکر ها : این داروها عضلات گردن مثانه و فیبرهای عضلانی دیواره پروستات را ریلکس کرده و باعث تسهیل تخلیه ادرار می‌شوند. داروهای این خانواده دارویی عبارتند از : پرازوسین، ترازوسین و تامسولوسین. این داروها در موارد بزرگی خفیف پروستات به سرعت عمل کرده و به سرعت باعث برطرف شدن و یا کاهش علائم می‌شوند. از عوارض مهم این داروها ارتوستاتیک هایپوتنشن است که بیمار ممکن است به دنبال بلند شدن ناگهانی دچار تاری دیدو سرگیجه شود و برای اجتناب از هرگونه مشکل و بویژه زمین خوردن بیمار،این عارضه باید به دقت به بیمار توضیح داده شود و راهکارهای مواجهه با آن آموزش داده شود.

مهارکننده‌های آنزیم ۵ آلفا ردوکتاز مثل فیناستراید : شروع اثر این دارو ممکن است که تا شش ماه طول بکشد. بنابراین در اکثر موارد، درمان ترکیبی با آلفا بلوکر و مهارکننده‌های آنزیم ۵ آلفا ردوکتاز بکار گرفته می شود.

درمان های کم تهاجمی و جراحی : در صورتیکه بیمار به دارو جواب ندهد، از روش‌های غیردارویی مثل جراحی های کم تهاجمی و یا جراحی استفاده می شود.

دکتر مریم طهماسبی | instagram | بهترین متخصص واریس