علت سردرد

سردرد

علت سردرد چیست ؟ سردرد به معنی احساس درد در نواحی مختلف سر است. سردرد گاهی یک طرفه و گاهی دو طرفه است و گاهی تنها محدود به یک ناحیه خاص است و گاهی به نقاط دیگری انتشار می یابد. گاهی درد تیز است و گاهی به صورت یک احساس مبهم است. گاهی سردرد ناگهانی و گاهی تدریجی رخ می‌دهد و گاهی ممکن است ساعت ها تا روزها طول بکشد.

علت سردرد

بر اساس شرح حال بیمار از نحوه شروع و اتمام درد، محل انتشار درد، علایم همراه و … می توان تا حدی به علت سردرد پی برد. اکثر سردردها نشانه بیماری شدید خاصی نمی باشند، اما گاهی برخی از سردردها در اثر بیماری های ثانویه و تهدید کننده حیات رخ می دهند که نیازمند اقدام اورژانس هستند.

سردردهای اولیه

سردردهای اولیه ناشی از فعالیت زیاد یا مشکلات در ساختارهای حس کننده درد در مغز می باشند. این موارد دلیل بر وجود بیماری خاص زمینه ای نمی باشند. فعالیت شیمیایی مغز، عروق مغز، ساختارهای اطراف جمجمه، عضلات سر و گردن و یا ترکیب این عوامل، باعث بروز سردرد می شوند. در برخی از افراد زمینه ژنتیکی برای بروز سردرد وجود دارد و این افراد بیشتر مستعد سردرد می باشند.

البته در موارد زیر پزشک باید به فکر یک بیماری زمینه ای باشد و فرد را از نظر وجود این علل ثانویه بررسی کند :

سردرد مزمن روزانه، سردرد همراه به دنبال سرفه، سردرد به دنبال فعالیت فیزیکی، سردرد به دنبال فعالیت جنسی، سردرد شدید ناگهانی، کاهش سطح هوشیاری، تهوع و استفراغ، تب، سفتی گردن، اختلال در صحبت کردن یا اختلال در راه رفتن، تشنج، عدم پاسخ سردرد به داروها و…

برخی از سردردهای اولیه در اثر آب و هوای خاصی شروع یا تشدید می‌شوند. الکل بویژه شراب قرمز، گوشت های فرآوری شده حاوی نیترات مثل سوسیس و کالباس، تغییرات خواب و بی خوابی، غذا نخوردن و استرس از عوامل شروع کننده یا تشدید کننده سردردهای اولیه می باشند.

سردردهای ثانویه

سردرد ثانویه به معنی این است که سردرد نشانه یک بیماری زمینه ای دیگر است. علل ثانویه عبارتند از :

سینوزیت حاد و عفونت سینوسی، پارگی شریان کاروتید یا ورتبرال، ترومبوز وریدی مغز ( تشکیل لخته در وریدهای مغز )، خونریزی مغزی، مسمومیت با مونواکسید کربن، بی‌آبی، مشکلات دندان، عفونت مغز، افزایش فشارخون و…

میگرن

دکتر مریم طهماسبی |متخصص قلب و عروق

میگرن از علل سردردهای اولیه است که می تواند درد شدید و یا احساس ضربان ایجاد کند. معمولاً درد یکطرفه است یا در یک طرف سر غالب است. درد اغلب با تهوع و استفراغ همراه است. گاهی حساسیت شدید به نور و صدا وجود دارد. حملات میگرن می‌توانند چند ساعت تا چند روز طول بکشند و درد می تواند آن قدر شدید باشد که فعالیت های روزانه فرد را مختل کند.

در برخی از افراد، علائم هشدار دهنده به اسم اورا رخ می‌دهد که این علائم هشدار دهنده بروز قریب الوقوع سردرد است. داروها می‌توانند از برخی از حملات میگرن جلوگیری کنند و یا باعث کاهش درد حملات میگرن شوند. داروهای صحیح همراه با تمرینات خود یاری و تغییر سبک زندگی، گاهی ممکن است که کمک کننده باشند.

علایم میگرن

میگرن می‌تواند در بچه ها، نوجوانان و همچنین در بزرگسالان رخ دهد. حمله میگرن می تواند شامل چهار مرحله باشد: پرودروم، اورا، حمله و پست دروم. لزوما همه افراد، همه این مراحل را طی نمی کنند.

پرودروم : گاهی تغییراتی یک یا دو روز قبل از بروز حمله میگرن رخ می دهد. این علائم می توانند هشدار دهنده بروز قریب الوقوع میگرن باشند.  این علائم عبارتند از : یبوست، تغییرات خلق مثل افسردگی یا یوفوریا، ولع غذا، سفتی گردن، افزایش ادرار، تجمع مایع و….

اورا

در برخی از افراد، اورا قبل یا حین میگرن رخ می دهد. اورا به معنی بروز علائم قابل برگشت عصبی است. این علایم معمولا علایم عصبی بینایی هستند، اما می توانند شامل سایر اختلالات باشند. این علایم معمولاً به تدریج شروع می‌شوند و طی دقایقی افزایش می یابند و ممکن است تا ۶۰ دقیقه طول بکشند. علایم عبارتند از : فنومن های بینایی مثل دیدن شکل های عجیب یا فلش نور و از دست رفتن دید،حس سوزن در بازو یا پاها، بی حسی و ضعف صورت، بی حسی یا ضعف یک سمت بدن و مشکل در صحبت کردن و…

حمله میگرن : اگر حمله میگرن درمان نشود، معمولا بین ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد. فواصل رخ دادن حملات در افراد مختلف فرق می‌کند. گاهی به ندرت رخ می دهد و گاهی در یک ماه چند بار تکرار می شود.

پست دروم : بعد از بروز حمله میگرن، ممکن است که فرد احساس گیجی کند و یا دچار برانگیختگی شود. حرکت ناگهانی سر ممکن است که باعث شروع دوباره درد شود.

علت میگرن

علت دقیق میگرن نامشخص است، اما عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز میگرن نقش دارند. عدم تعادل در مواد شیمیایی مغزی مثل سروتونین نیز می‌تواند در بروز میگرن نقش داشته باشد. سایر نوروترانسمیترهای مغزی نیزمانند سروتونین در بروز میگرن موثرند.

محرکهای بروز سردرد میگرنی

تغییرات هورمونی در خانم ها در طول دوران قاعدگی، حاملگی و یائسگی.

نوشیدنی هایی مثل الکل بویژه شراب قرمز و کافئین

استرس

محرک‌های حسی مثل فلش نور، صدای بلند، بوهای خاص، دود سیگار، تغییرات خواب، فعالیت جنسی، تغییرات آب و هوایی، برخی داروها مثل داروهای ضد بارداری، نیتروگلیسیرین و داروهای گشادکننده عروق، برخی غذاها مثل غذاهای نمکی و فرآوری شده و ادویه ‌جات

فاکتورهای خطر سردرد میگرنی

سابقه خانوادگی

سن : حمله میگرن می تواند برای اولین بار در هر سنی شروع شود، اما شایع ترین سن بروز آن، در دهه ۳۰ سالگی است.

جنس : خانمها معمولا بیشتر به میگرن دچار می شوند.

تشخیص میگرن

تشخیص بر اساس شرح حال و معاینه بیمار می باشد. سی تی اسکن MRI جهت رد سایر علل سردرد انجام می شود و در بیمار مبتلا به میگرن نرمال است.

درمان میگرن

بیمار برای درمان حتماً باید به پزشک مراجعه کند، اما برخی اقدامات در منزل می‌تواند برای درمان سردرد میگرنی موثر باشد مثلا تکنیک‌های ریلاکسین، داشتن یک روتین غذایی، اجتناب از محرک‌های ایجاد سردرد و ورزش هوازی مرتب.

خونریزی ساب آراکنوئید

خونریزی ساب آراکنوئید، خونریزی در فضای بین مغز و ممبران ( پرده ) دور آن است. علامت اولیه این خونریزی، شروع ناگهانی سردردی بسیار شدید است.

علت سردرد می‌تواند همراه با تهوع و استفراغ و همچنین از دست رفتن هوشیاری باشد.

علت سردرد با خونریزی ساب آراکنوئید

معمولا علت خونریزی ساب آراکنوئد، پارگی آنوریسم است. آنوریسم درواقع گشاد شدگی و برجستگی موضعی رگ مغز است. گاهی خونریزی در اثر تروما ( ضربه ) ایجاد می شود. این نوع سردرد درصورتیکه درمان نشود، تهدید کننده حیات است.

درمان خونریزی ساب آراکنوئید

درمان گاهی محافظتی است و گاهی تخلیه خونریزی و بستن آنوریسم با روشهای جراحی و غیر جراحی است.

علت سردرد تنشن یا عصبی

این نوع سردرد معمولاً بصورت یک سردرد منتشر خفیف تا متوسط بروز می کند. سردرد به حالت یک باند سفت دور سر احساس می شود. گاهی سردرد، به صورت احساس درد مبهم یا احساس سفتی و فشار در پیشانی، دو طرف سر و یا پشت سر بیان می شود. معمولا تندرنس و حساسیت به لمس در این نقاط وجود دارد. این نوع سردرد، شایع‌ترین نوع سردرد می باشد.

تفاوت سردرد عصبی با میگرن

افتراق این دو نوع سردرد گاهی مشکل است و گاهی هر دو نوع سردرد بطور همزمان در فرد وجود دارند. برخلاف میگرن، معمولاً این نوع سردرد همراه با اورا و تهوع استفراغ نمی باشد.

علت سردرد عصبی

مهمترین تئوری در بروز سردرد، افزایش حساسیت بیمار به درد می باشد. استرس شایعترین عامل بروز این نوع سردرد می باشد.

درمان سردرد عصبی

تکنیک های ریلاکسیون و داروها جهت درمان این نوع سردرد بکار گرفته می شوند. کنترل بیماری های زمینه ای مثل افسردگی و اضطرتاب نیز بسیار موثر می باشد.

دکتر مریم طهماسبی | instagram | متخصص فشار خون