سندروم کوشینگ

 سندروم کوشینگ

سندروم کوشینگ ناشی از مقادیر بالای هورمون گلوکوکورتیکوئید در بدن است.

علل سندروم کوشینگ :

• مصرف بی رویه کورتون
• بیماری کوشینگ :

دکتر مریم طهماسبی – متخصص فشار خون در تهران

گاهی مقادیر غیر طبیعی از هورمون ACTH  درغده هیپوفیز ترشح می‌شود که باعث تحریک تولید کورتیزول یا گلوکوکورتیکوئید در غده فوق کلیه می شود.

• گاهی هورمون ACTH در جایی دیگر غیر از غده هیپوفیز و به صورت غیر طبیعی ترشح می شود : مثل ترشح هورمون در سلولهای سرطان ریه.
• آدنوم ( توده خوش خیم ) و کارسینوم ( توده بدخیم ) غده فوق کلیه

این توده ها، مقادیر بیش ازحد نرمال از هورمون گلوکوکورتیکوئید ترشح کرده و باعث ایجاد سندروم کوشینگ می‌شوند.

علائم بالینی سندرم کوشینگ :

• آتروفی پوست :

در افراد مبتلا به سندرم کوشینگ، پوست نازک می شود و چربی و بافت زیر جلدی پوست از بین می‌رود. این مسایل منجر به کبودی خودبخود و استریا می شود و همچنین در بهبود زخم اختلال ایجاد می‌شود. در این افراد، زخم به راحتی ترمیم نمی شود.

• استریای بنفش

استریا، خطوط پهن وقرمز- بنفشی هستند که معمولاً در نواحی شکم، پاها و سینه و گاهی در جاهای دیگر رخ می دهند و به علت نازک شدن پوست و از دست رفتن بافت چربی و همبند زیر جلدی رخ می دهد.

• کبودی خود به خود

به علت تحلیل رفتن بافت همبند زیر جلدی، کبودی خودبخود و بدون ضربه مشخص یا شدید رخ می دهد.

• عفونت های قارچی :

عفونت های قارچی پوستی و گاهی ناخن در این افراد رخ می دهد.

• هایپرپیگمانتاسیون

گاهی تغییر رنگ و دانه دانه شدن پوست رخ می دهد. زمانیکه سندرم کوشینگ به علت افزایش ترشح هورمون  ACTH از غده هیپوفیز رخ دهد، هایپرپیگمانتاسیون بروز می کند. این هایپرپیگمانتاسیون معمولاً در مناطق در معرض نور خورشید و یا مناطق تحت فشار مثل محل کمربند یا بند سوتین رخ می دهد. اما گاهی به صورت جنرالیزه و در کل بدن رخ می دهد. گاهی هم در سطوح داخلی لب و گونه ها و دندان‌ها رخ می دهد.

• اختلال قاعدگی :

در این بیماری سیکل قاعدگی کاملا به هم می خورد.

• افزایش علائم وابسته به آندروژن یا هورمون مردانه :

گاهی به ویژه در زنان این علائم رخ می دهد. این علائم عبارتند از پرمویی، افزایش میل جنسی، کلفت شدن صدا، پوست چرب، جوش صورت و گردن و شانه و …

• آپنه خواب :

چاقی مرکزی و اختلال عملکرد عضلات محافظت‌کننده راه‌های هوایی، باعث می‌شوند که حین خواب، مجاری هوایی بسته شده و آپنه خواب رخ دهد.

• فشارخون بالا :

یکی از بیماری هایی که باعث افزایش فشارخون ثانویه می‌شود، بیماری کوشینگ است. لذا در کسانی که که دچار فشارخون در سنین جوانی می شوند و یا فشارخون آنها به سختی کنترل می شود، باید به بیماری کوشینگ هم فکر کرد.

عوامل مختلفی در این افراد باعث افزایش فشارخون می شود.

درمان این افراد مثل سایر افراد با فشارخون بالا است، البته داروی اسپیرونولاکتون در این افراد گزینه بسیار خوبی است. علاوه بر درمان دارویی فشارخون بالا، بیماری کوشینگ هم جهت کنترل فشارخون باید درمان شود.

• بیماری های قلبی عروقی :

افراد مبتلا به سندروم کوشینگ در معرض افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی هستند. احتمال سکته قلبی، سکته مغزی و آمبولی ریه در این افراد بیشتر است.

آمبولی ریه احتمالاً به علت افزایش فاکتورهای انعقادی در این افراد رخ می‌دهد.

• نارسایی قلبی :

کوشینگ گاهی باعث بزرگی و گشادی قلب و نارسایی عملکرد قلب می شود.

• عدم تحمل گلوکز :

عدم تحمل قند معمولاً در اثر افزایش تولید قند به علت هورمون کورتیزول و یا افزایش مقاومت به انسولین در اثر چاقی رخ می دهد. گاهی این بیماران به ویژه کسانی که سابقه خانوادگی دیابت نوع دو دارند، دچار افزایش واضح قند خون می شوند. این افراد باید مثل سایر افراد دیابتی درمان شوند. بعلاوه بیماری کوشینگ نیز باید در آنها درمان و کنترل شود.

• چاقی پیشرونده مرکزی

این افراد مستعد چاقی مرکزی و پیشرونده هستند. این چاقی در نواحی صورت، گردن و شکم رخ می دهد و اندامها درگیر نمی شوند.

البته کودکان ممکن است که دچار چاقی کلی و اختلال رشد شوند.

این افراد به علت تجمع چربی در گونه ها، دچار صورت ماه شکل می شوند.

گاهی تجمع چربی در پشت گردن باعث ایجاد بوفالوها هامپ می شود.

گـاهی تجمع چربی بالای ترقوه رخ می‌دهد که باعث می‌شود گردن این افراد کوتاه و کلفت به نظر برسد. گاهی تجمع چربی پشت چشم رخ می‌دهد و باعث بیرون زدگی چشم در این افراد می شود.

• تخریب و از دست رفتن عضلات پروگزیمال و ضعف عضلات پروگزیمال :

عضلات قسمت بالایی دست و پا در این بیماران تخریب شده و این مساله باعث ضعف عضلانی در این بیماران می‌شود. این بیماران نمی توانند به راحتی از پله بالا بروند و یا از روی مبل بلند شوند و این مسایل باعث مشکلات حرکتی و ناتوانی در بیماران می‌شود.

• از دست رفتن بافت استخوان پوکی استخوان :

پوکی استخوان در این افراد شایع است. پوکی استخوان به علت کاهش برداشت کلسیم در روده ها و کلیه ها و کاهش تولید استخوان و افزایش برداشت کلسیم از استخوان ها رخ می دهد. این پوکی استخوان باعث شکستگی های غیرطبیعی در استخوان های مختلف مثل مهره ها، دنده ها و استخوان های دست و پا می شود.

درد پشت دراین افراد به علت فشرده شدن مهره ها و ضعف عضلات شایع است.

• افزایش مرگ و میر :

در کل بیماری کوشینگ باعث ناتوانی شدید و افزایش چشمگیر ناتوانی و مرگ و میر به علل مختلف در این بیماران می‌شود. لذا باید این بیماری در اسرع وقت و به درستی تشخیص و درمان شود.

> متخصص فشار خون در تهران – دکتر مریم طهماسبی <

دکتر مریم طهماسبی | instagram | بهترین متخصص واریس